Op de sofa bij ChatGPT? Doe toch maar niet

De A.I. coach is in opmars. En dat is niet zonder risico’s. 

Stel je een psycholoog of coach voor die altijd beschikbaar is, nooit oordeelt en niets kost. Klinkt ideaal? Toch is dat precies waar het misgaat met de A.I. coach. 

Sinds kort hebben heel veel mensen zo’n mental coach in hun broekzak zitten. ChatGPT heet ie bij de een. Claude bij de ander. De artificiële mental coach staat nog in de kinderschoenen, maar heeft nu al een ongekende opmars gemaakt. Wij, psychologen en coaches bij Buddy, moeten dit ‘een plekje zien te geven’. En we moeten ons ertoe verhouden. 

Als die coaches van vlees en bloed zien we dat A.I. uitstekend in staat is om effectieve vragen te stellen en dat aan concrete doelen te koppelen. Ook kan A.I. heel goed op het juiste moment een vraag of opmerking plaatsen die jou aanzet tot verder nadenken (nudging). Maar het ontbreekt de A.I. Coach ook nog aan heel veel (mensen)kennis, vaardigheden en vooral aan houding. En daardoor kan het gevaarlijk zijn om te veel waarde te hechten aan de adviezen van A.I.  

1. A.I. wil je vriend worden 

Chatbots lijken met je mee te voelen, maar in wezen zijn het computermodellen die zich met ontelbaar veel teksten trainen om te voorspellen wat jij wil horen. Wat voelt als empathie, is een machine die geleerd heeft om gewenste antwoorden te geven. Daarbij combineert A.I. taalpatronen (gedestilleerd uit ontelbare andere teksten) met jouw eigen input.  

Zoals social media proberen om jou zo lang mogelijk gevangen te houden, zo probeert elke chatbot dat ook. Ze willen dat je met ze bezig blijft. Niet omdat ze om je geven, maar om van je te leren. Daarvoor willen ze je vriend worden. En dan geen goede vriend, maar een vriend die het altijd met je eens is. En die jou altijd naar de mond praat. Klinkt leuk, maar is op de lange termijn niet gezond. Op de korte termijn trouwens ook vaak niet. Hoe fijn het ook is om altijd gelijk te krijgen, elk mens heeft tegengas nodig.  

De coaches van Buddy weten wanneer het tijd is om een moeilijke vraag te stellen. ChatGPT zal die vraag altijd vermijden. 

“A.I. wil je vriend worden, maar een echte coach geeft je tegengas.”

2. A.I. heeft moeite met het interpreteren van menselijke communicatie 

Mensen kunnen tussen de regels door lezen. We herkennen het als iemand overdrijft om een punt te maken. Of behoefte heeft aan zelfmedelijden. A.I. is daar veel minder goed in. Als je met je favoriete chatbot deelt dat je een slechte dag hebt, kan je zomaar ineens een depressie aangepraat krijgen.  

Uit dit artikel van de NOS blijkt dat Chat GPT nogal snel aanbeveelt om de zelfmoordlijn te bellen. Zo vertelt de veertienjarige Yasmine dat ze na de scheiding van haar ouders mentale steun zocht bij ChatGPT en vijf of zes keer het advies kreeg om 113 te bellen. Yasmine: “ChatGPT neemt alles heel letterlijk. Als je bijvoorbeeld zegt dat je het niet meer aankunt, dan vraagt hij meteen of je jezelf iets wil aandoen.”  

3. A.I. zit snel ‘vast in een verhaal’ 

In augustus 2025 verscheen er in de New York Times een verhaal over een 47-jarige Canadees die van ChatGPT het idee had gekregen een wiskundig genie te zijn. En dat terwijl hij niet eens zijn middelbare school had afgemaakt. Meerdere malen vroeg de man aan de chatbot of het wel echt waar was, al die keren bevestigde ChatGPT dit: hij was een wiskundig genie en zijn idee kon de wereld redden. 

Maar de man was geen wiskundig genie. En zijn idee ging de wereld niet redden. Een voormalige medewerker van Open AI (het bedrijf achter ChatGPT) legt uit dat chatbots een soort improvisatiemachines zijn. Wie aan improvisatietheater heeft gedaan, begrijpt wat ze bedoelt: hoe bizar ook, je blijft volhouden. Dus als je ergens een gekke afslag neemt, ga je niet halverwege ineens terug. 

4. A.I. houdt het systeem (en daarmee het probleem) in stand 

In een tijd waarin we steeds meer tijd spenderen in de virtuele wereld in plaats van de echte, dreigen we de connectie te verliezen. Met onszelf en met elkaar. Daar komt bij dat we in onze geïndiviualiseerde samenleving steeds meer van onszelf eisen. Snelheid, efficiëntie en prestatiedruk zijn de norm. Wij zijn zelf de regisseurs van ons eigen succesgeluk, om met cabaretier/goeroe Kasper van de Laan te spreken. 

Het gevolg? Toenemende mentale druk. De oplossing daarvoor zoeken mensen vervolgens weer bij zichzelf. En om die oplossing te vinden, grijpen we steeds vaker naar chatbots die kritiekloos met ons meepraten. Maar uiteindelijk wil de A.I. Coach vooral het gesprek gaande houden, niet jouw mentale problemen oplossen. En daarmee wordt het de zoveelste prikkel in een overprikkelde wereld.  

3. Altijd een mens aan je zijde 

De echte vraag is niet alleen hoe mensen beter met mentale druk omgaan, maar hoe ze loskomen van de patronen die deze druk in stand houden. Buddy helpen mensen die patronen te doorbreken, nieuwe inzichten te krijgen en ruimte te creëren voor reflectie. Soms is dat medeleven, soms tegengas, soms een nieuwe richting . Maar altijd met een mens aan je zijde.

Wil je weten hoe wij dit in jouw team en organisatie kunnen ondersteunen? Neem contact met ons op.

Interesse in Buddy?
Neem contact met ons op of plan direct een afspraak in

Plan een afspraak in

Gelukkige medewerkers en een gezonde organisatie, dat wil toch iedereen? Laten we een afspraak maken.

Plan een afspraak in, mail naar [email protected] of bel 06-39440108.

Waar kunnen we je mee helpen?